سازمان
مجموعهٔ هدفمندی است که پیرو یک نظام (سیستم) است، و دارای مرزها و حدودی است که آن را از محیط خود جدا میسازد.
تعریف و ویژگیها
تالکوت پارسونز، در کتاب ساختار و فرایند در جوامع مدرن، میگوید: سازمان، واحدی اجتماعیست که عامدانه ساخته و بازسازی شود تا حصول به اهدافی مشخص، ممکن شود.
یک سازمان، یک نهاد مستقل است که یک مأموریت خاص دارد و میتواند با نیت انتفاعی یا غیرانتفاعی تأسیس شده باشد. یک سازمان، یک ماهیت اجتماعی است که دارای ساختار، اهداف و مرز مشخصی است.
سازمان:
- هدف دارد.
- برای هدفش برنامه دارد.
- استراتژی (راهبرد) دارد.
- منابع خود را میشناسد و از آنها بهطور بهینه و هماهنگ استفاده خواهد کرد.
- وابسته به اطلاعات است.
یک سازمان دارای ویژگیهای زیر است:
- مأموریت یا هدف ویژهای دارد.
- برای بقا به دیگر سازمانها وابسته است.
- هیئت حاکمهٔ مستقلی دارد.
- از بخشهای مختلف تشکیل شدهاست.
- دارای ساختاری فیزیکی و منطقیست.
سازمان در محیطهای گوناگون کاربردهای متفاوتی دارد. بنگاههای اقتصادی (شرکتهای تجاری)، سازمانهای دولتی، سازمانهای غیردولتی و سازمانهای ائتلافی را نیز میتوان به عنوان یک سازمان نام برد. حسن خورسند، تحلیلگر اقتصادی، در تعریف سازمانهای دولتی ایران میگوید: «در نظام اداری ایران، سازمان به نهادی دولتی گفته میشود که وظایفی تخصصی دارد و بر همین اساس بهتر است که استقلال نسبی داشته باشد تا وظایف تخصصی خود را بهدور از گرفتاریهای سیاسی دنبال کند».